دندان عقل به ایجاد درد و ناراحتی و نیاز به کشیدن مشهور است. این دندان در آخر دهان رشد می کند و معمولا فضای کافی برای رشد آن وجود ندارد. در صورتی که دندانپزشک یا جراح به شما بگوید که باید دندان عقل خود را بکشید، بعد به شما بگوید که شاید به کورونکتومی نیاز داشته باشید، بهتر است این مطلب را برای کسب اطلاعات بیشتر بخوانید.
عصب زبانی چیست؟
عصب زباني (LN) از خط مايل عبور مي کند تا آنکه از کانال غده ساب مندیبولار عبور می کند. این عصب حدودا 4 میلی متر افقی از دندان مولار سوم است که به دندان عقل شهرت دارد. این عصب که یکی از شاخه های عصبی مندیبولار است، پایانه های عصبی دو سوم بخش قدامی زبان را کنترل می کند.
علائم آسیب به عصب زبان در دندانپزشکی:
آسیب به عصب زبان در دندانپزشکی عمدتا در پی برخی اعمال جراحی دهان مانند جراحی دندان عقل روی عصب رخ می دهد. یکی از شایع ترین جراحی ها که باعث آسیب به عصب زبان در دندانپزشکی می شود، کشیدن دندان عقل در فک پایین است.
هر گونه تغییر حس در زبان، چانه یا لب پایین می تواند نشانه ای از آسیب احتمالی عصب باشد. علامت دیگر برای آسیب به عصب زبان در دندانپزشکی تغییر حس چشایی در بخش آسیب دیده زبان است. این نوع آسیب می تواند باعث تغییرات شدید در زندگی بیمار شوند که از این جمله عبارتند از مسائل مربوط به تعاملات اجتماعی و اضطراب های عاطفی. حرف زدن و غذا خوردن می تواند دشوار شود و آسیب دردناک خواهد بود.
عارضه ای نادر اما محتمل:
آسیب به عصب در طول جراحی دندان عقل نادر، اما محتمل است. آسیب به عصب می تواند باعث بیحسی، سوزش، و دیگر تغییرات در حس نواحی در کنترل عصب شود. اعصاب در طول جراحی دچار کبودی شده یا قطع می شوند. این عارضه می تواند در اثر بی تجربگی جراح رخ دهد.
گاهی ریشه دندان عقل در فک پایین در نزدیکی اعصابی قرار گرفته است که احساس زبان، لب و چانه را تامین می کنند. زمانی که ریشه دندان عقل به عصب زبان یا آلوئولار فک پایین نزدیک باشد، جراحی دندان می تواند باعث آسیب به عصب شود و بیمار را با از دست رفتن دائمی یا موقت احساس صورت، لب و زبان رو به رو کند.
آسیب به این دو عصب باعث ایجاد اختلال در عملکرد حرف زدن، غذا خوردن و کیفیت عمومی زندگی می شود. در صورت وارد شدن آسیب به عصب زبان، بیمار دچار از دست رفتن حس چشایی و اشکال در تکلم می شود. بنابراین در شرایطی که عکس رادیوگرافی نشان دهد که ریشه دندان عقل شما به اعصاب فک بسیار نزدیک است، دندانپزشک گزینه جایگزین دیگری برای روش سنتی کشیدن دندان عقل پیشنهاد خواهد کرد، روشی تحت عنوان کورونکتومی.
کورونکتومی چیست؟
این روش درمانی شامل حذف تاج دندان و باقی گذاشتن ریشه در دهان بیمار می شود. در این روش هرچند ریشه دندان هنوز هم حاوی پالپ زنده است، وایتال پالپ تراپی ضروری نیست، زیرا ریشه با استخوان بهبود می یابد و در نهایت از اعصاب دور خواهد شد. تحقیقات نشان می دهند زمانی که ریشه دندان در مجاورت عصب قرار گرفته است، کورونکتومی نسبت به جراحی کشیدن دندان ارجح است، چراکه از آسیب به عصب زبان جلوگیری می کند.
تحقیقات نشان می دهد که پس از کورونکتومی درصد کمی از بیماران ممکن است پس از مدتی به کشیدن ریشه باقی مانده دندان نیاز پیدا کنند. با این حال، اگر این مورد نیز رخ دهد، به تدریج ریشه به قدری از عصب دور شده است که کشیدن دندان خطری برای اعصاب نخواهد داشت.
جراح دندانپزشک بهترین قاضی برای بررسی نیاز شما به کورونکتومی است. این روش تنها در شرایطی توصیه می شود که ریشه دندان به اعصاب بیش از حد نزدیک باشد. با این حال، این روش در شرایط زیر نیز قابل اجراست:
- دندان و یا ریشه عفونی باشد.
- در طول جراحی، دندانپزشک متوجه حرکت ریشه شود.
- دندان به صورت افقی در طول عصب قرار گرفته باشد و تکه تکه کردن دندان برای خارج کردن آن باعث وارد شدن آسیب به عصب می شود.
مطالعات منتشر شده در مجله انجمن دندانپزشکی آمریکا از کورونکتومی به عنوان یک جایگزین خوب برای کشیدن دندان عقل در بیماران مسن تر از 40 سال یاد می کند، چراکه آسیب به عصب در این بیماران رایج تر است. کشیدن دندان عقل در سنین پایین تر، پیش از شکل گیری کامل ریشه دندان، نه تنها احتمال آسیب به عصب را از بین می برد، بلکه از وارد شدن آسیب به دندان مولر نزدیک به دندان عقل نیز پیشگیری می کند.
پس از کورونکتومی بیمار تا چند روز دچار درد و تورم خواهد بود، اما این ناراحتی به اندازه روش جراحی سنتی نیست. به علاوه، ریسک ابتلا به حفره خشک و عفونت پس از جراحی نیز تا حد زیادی کاهش می یابد. ممکن است دندانپزشک قبل و بعد از جراحی استفاده از آنتی بیوتیک را تجویز کند. مراقبت های خاصی نیز پس از جراحی از سوی تیم درمان به شما توصیه خواهد شد. رعایت این مراقبت ها به بهبودی سریع تر شما کمک می کند.
هر چند دهان شما پس از کورونکتومی تا حدی دردناک و حساس است، اما هنوز هم لازم است دندان های خود را مسواک کنید. مسواک زدن دندان و تمیز کردن دهان، دو بار در روز، از عفونت زخم جلوگیری می کند. اطراف محل زخم را با ملایمت مسواک بزنید و از لمس آن با مسواک خودداری کنید. برای تمیز کردن دهان خود می توانید از دهانشویه توصیه شده توسط دندانپزشک استفاده کنید.
پس از کورونکتومی لازم است یک جلسه دیگر برای معاینه و پیگیری درمان به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که دچار درد و ناراحتی بیش از حد، خونریزی، درد و تورم بیش تر از 4 روز شده اید، مراجعه به دندانپزشک برای بررسی شرایط ضروری است.
چه موقت و چه دائمی، هیچ کس نمی خواهد احساس بخشی از صورت یا دهان خود را در اثر آسیب به عصب از دست بدهد. در صورتی که برای کشیدن دندان عقل خود مراجعه کرده اید، به خصوص در سنین بالاتر، بررسی فاصله ریشه دندان با عصب ضروری است. کلینیک دندانپزشکی یوسف آباد، با بررسی دقیق وضعیت ریشه دندان عقل، از عدم وجود ریسک در جراحی دندان عقل اطمینان حاصل می کند و بهترین روش را برای درمان شما پیشنهاد خواهد داد.
