تحلیل لثه: علل، درمان و عود عارضه
ابتلا به تحلیل لثه دردناک و ترسناک است، اما جای نگرانی نیست. بسته به شدت مشکل، گام های زیادی وجود دارد که می توانید مشکل را در خانه درمان کنید. اولین گام مراجعه به دندانپزشک و دریافت مشاوره برای بررسی اقدامات تخصصی درمانی است. این عارضه تدریجی رخ می دهد به نحوی که بسیاری از بیماران تا پیشرفت شدید بیماری متوجه بروز آن نمی شوند. این بیماری با وجودی که تا مراحل انتهایی معمولا بدون درد و نشانه است، عوارض زیادی از جمله از دست دادن دندان ها را در پی دارد. در نتیجه درمان به موقع بیماری های لثه از اهمیت بالایی برخوردار است.
علل تحلیل لثه:
تحلیل لثه زمانی رخ می دهد که بافت لثه عقب نشینی کند و از روی دندان پایین تر برود، در نتیجه ریشه دندان بیرون می زند. این عارضه در اثر برخی عادات روزمره ایجاد می شود و دوره درمان به علت مشکل بستگی دارد.
برخی از علل رایج تحلیل لثه عبارتند از:
شدید مسواک زدن و نخ دندان کشیدن:
هر شب مسواک زدن کار بسیار خوبی است، اما باید مراقب باشید که این کار را خیلی شدید انجام ندهید. صرفا از مسواک سافت استفاده کنید و با ملایمت دندان های خود را تمیز کنید.
ژنتیک:
ویژگی و نوع بافت لثه شما توسط ژنتیک مشخص می شود. در صورتی که والدینتان دچار این مشکل شده اند، ریسک ابتلا به آن در شما افزایش می یابد.
موقعیت دندان:
در صورتی که دندان های شما تراز نباشند، ممکن است دچار تحلیل لثه شوید.
دندان قروچه:
آیا اغلب با سردرد بیدار می شوید؟ آیا کسی تا به حال به شما گفته است که شب ها دندان قروچه می روید؟ دندان قروچه نه تنها می تواند باعث تحلیل لثه که بسیاری از دیگر مشکلات دهان و دندان شود. در صورتی که دچار این مشکل هستید، هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان های ارزان متعددی مانند استفاده از گارد دهان در دسترس هستند.
آسیب به بافت لثه:
بافت لثه ممکن است در اثر وارد شدن ضربه به دندان آسیب ببیند.
بهداشت دهان و دندان ضعیف:
در صورتی که بهداشت دهان و دندان خود را جدی نمی گیرید، تحلیل لثه می تواند در اثر ابتلا به شکل پیشرفته بیماری لثه، پریودنتیت، رخ دهد.
غذاهای تشدید کننده تحلیل لثه:
مصرف برخی غذاها باعث بدتر شدن عارضه می شود. بنابراین با اجتناب از غذاهای تشدید کننده تحلیل لثه می توانید تا حد زیادی به درمان بیماری خود کمک کنید.
اجتناب از غذاهای اسیدی:
باکتری ها و دیگر میکروارگانیسم های بیماری زا در محیط اسیدی رشد می کنند که در نتیجه باعث تحلیل و التهاب لثه می شوند. علاوه بر این، غذاهای بیش از حد اسیدی ممکن است به لایه محافظتی دندان آسیب برساند. نمونه هایی از غذاها و نوشیدنی های اسیدی شامل مصرف بیش از حد گوشت، مرکبات، نان سفید، ماکارونی با آرد سفید، ترشی و مواد تخمیر شده، نوشیدنی های الکلی، قهوه و چای سیاه.
اجتناب از غذاهای قندی:
غذاهای شیرین بسیار اسیدی هستند و تکثیر باکتری ها را تشدید می کنند. به همین دلیل است که مصرف مواد غذایی بسیار شیرین باعث افزایش پوسیدگی دندان و بیماری های لثه می شود. نمونه هایی از غذاهای تشدید کننده تحلیل لثه که شیرین هستند عبارتند از آب نبات، دونات، کیک، کلوچه، شکلات، سودا، نوشیدنی های انرژی زا و نوشابه ها هستند. کربوهیدرات های جویدنی حاوی گلوتن، مانند نان سفید و دونات ممکن است بین دندان و لثه گیر کنند و التهاب لثه را بیشتر کنند.
اجتناب از غذاهای سرد:
هنگامی که لثه ها تحلیل یافته اند، اعصاب دندان به غذاهای سرد و نوشیدنی ها حساس تر می شوند. از غذاهای سرد مانند بستنی، یخ های خرد شده، میوه و سبزیجات فریز شده که درد را تشدید می کنند پرهیز کنید. جویدن یخ یا هر ماده سختی می تواند دندان های شما را لق کند و به مینای دندان و لثه آسیب بزند. ضمن پرهیز از این دسته غذاهای تشدید کننده تحلیل لثه تلاش کنید موادی را مصرف کنید که در دمای اتاق قرار دارند و بافت آنها نرم است.
درمان تحلیل لثه:
در صورتی که دچار تحلیل لثه خفیف شده باشید، مشکلی وجود ندارد. در مراحل اولیه، نیاز به درمان تخصصی و تهاجمی نادر است. دندانپزشک می تواند به شناسایی عامل تحلیل لثه کمک کند و برای پیشگیری و درمان آن توصیه هایی به شما بکند. در این رابطه، عادات بهداشت دهان و دندان، شدت مسواک زدن، شیوه نخ دندان کشیدن و وجود مال اکلوژن دندان بررسی می شود.
در صورتی که به درمان تخصصی نیاز داشته باشید، دندانپزشک با همکاری یک پریودنتیست، در مورد بهترین روش درمان تصمیم گیری خواهند کرد. در کنار اصلاح و تغییر عادات بهداشت دهان و دندان، نیاز شما به جرم گیری عمیق، تحت عنوان اسکیلینگ و روت پلنینگ، بررسی می شود. این درمان معمولا در صورت ابتلا به پریودنتیت انجام می شود.
بسته به شدت تحلیل لثه، ممکن است به روش های جراحی نیاز داشته باشید. این روش درمانی توسط پریودنتیست و با استفاده از روشی تحت عنوان پیوند لثه انجام می شود. پریودنتیست می تواند در مورد نحوه انجام جراحی و مراقبت های لازم پس از آن به شما توضیح دهد.
شانس عود تحلیل لثه چقدر است؟
در حالی که پیوند بافت لثه روشی ایمن در ترمیم تحلیل لثه و پیشگیری از آسیب های بیشتر است، هیچ تضمینی برای عود تحلیل لثه و بروز مجدد بیماری وجود ندارد. احتمال عود مشکل در افرادی که پیش از این آن را تجربه کرده اند بیشتر است. به همین دلیل انجام معاینات منظم شش ماه در این افراد از اهمیت بیشتری برخوردار است. انجام معاینات منظم دندانپزشکی و رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه می تواند تا حد زیادی از بروز بیماری های شدید که مستلزم جراحی هستند، پیشگیری کند.
روش های پیشگیری از عود تحلیل لثه:
افرادی که سابقه تحلیل لثه داشته اند، باید نکات زیر را به دقت رعایت کنند.
بیمار باید روزی دو بار به دقت و صحیح با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنند. دهان باید به چهارقسمت تقسیم شود و هر بخش حدود ۳۰ ثانیه به دقت مسواک شود. استفاده صحیح از نخ دندان نیز در پیشگیری از عود تحلیل لثه نقش زیادی دارد. مسواک به برخی نقاط دسترسی کامل ندارد. نخ دندان می تواند پلاک های تجمع یافته را از بین دندان ها و زیر خط لثه بیرون بکشد. استفاده از دهان شویه ضدعفونی کننده نیز می تواند در از بین بردن باکتری های عامل عفونت لثه نقش زیادی داشته باشد.
بیمار باید هر شش ماه یک بار یا طبق توصیه دندان پزشک برای جرم گیری و تمیز کردن اصولی دندان ها به دندانپزشک مراجعه کند و در صورت لزوم جلسه ای نیز با پریودنتیست خود داشته باشد.
مصرف یک رژیم غذایی متفادل حاوی مقدار کافی فیبر و کلسیم نیز در پیشگیری از بیماری های لثه اهمیت دارد. خشکی دهان یکی از عوامل بروز بیماری های لثه است. بنابراین بیمار باید هر روز مقدار کافی آب مصرف کند یا برای درمان خشکی مزمن دهان به پزشک مراجعه کند.
استعمال دخانیات علاوه بر زرد کردن دندان ها، تاثیر زیادی در خشکی دهان و افزایش احتمال بروز بیماری های لثه دارد. بیماران مستعد عود تحلیل لثه بهتر است از مصرف انواع دخانیات دوری کنند.
